“Als dít lukt, veranderen we het financieringssysteem in de zorg”
Als topspecialistisch instituut wordt van ons verwacht dat we innoveren. Nu doen we dat graag, dus dat is geen probleem. De vraag is alleen: wie gaat dat betalen? De zorgverzekeraar betaalt namelijk geen cent extra voor innovaties die de kans op genezing verhogen en de kans op bijwerkingen verlagen. Behálve voor de protonenbehandelingen. Daar betalen ze wel meer voor. Puur op basis van een betrouwbaar voorspellingsmodel. Die ontwikkeling bracht Andre Dekker op een idee.
Voordelen berekenen
Andre: “Het is natuurlijk heel bijzonder dat een zorgverzekeraar bereid is méér te betalen voor een protonenbehandeling, zonder dat we op basis van ervaringen kunnen bewijzen dat die behandeling echt beter is voor die specifieke patiënt. Dat kunnen we alleen voorspellen. Op basis van Artificial Intelligence (AI) hebben we voorspelmodellen gebouwd waarmee we uitrekenen wat de voordelen per specifieke patiëntengroep zijn. Hoeveel lager is de kans op bepaalde bijwerkingen? Het feit dat zorgverzekeraars dit soort AI-modellen accepteren als bewijsmateriaal, opent nieuwe deuren voor ons. Want we hebben nog wel meer innovatieve behandelingen in huis. Daar kunnen we ook dit soort voorspelmodellen voor maken.
Positieveverschuiving
Als Andre met dit plan de boer op gaat, blijkt al vrij snel dat de vraag die hij stelt uniek is. Ziekenhuizen zijn nog niet zover en ook de zorginkopers worstelen nog met de vraag hoe innovaties bekostigd zouden moeten worden binnen het hoofdlijnenakkoord. Maar bij het Zorginstituut Nederland en bij Zorgverzekeraars Nederland ziet Andre langzaam een positieve verschuiving ontstaan: “Deze overkoepelende instanties realiseren zich gelukkig steeds vaker dat een betere kwaliteit van leven op de langere termijn tot minder zorgkosten leidt. Als een duurdere behandeling een meerwaarde heeft voor de patiënt, zou daar dus ook meer voor betaald moeten worden. Ze worstelen alleen nog met de vraag: hoe voorspel je die meerwaarde op een betrouwbare manier bij een nieuwe, innovatieve behandeling?
Landelijke veldnorm
Omdat het ministerie van VWS met diezelfde vraag zat, werd Andre uitgenodigd om mee te denken in een werkgroep die een veldnorm ontwikkelt voor dit soort voorspelmodellen. Want het ministerie realiseert zich goed dat er in de toekomst steeds vaker datagedreven keuzes gemaakt moeten worden om de zorg betaalbaar te houden. Op nationaal niveau lijkt de tijd dus rijp om na te denken over een nieuwe financieringsstructuur voor innovaties
Zorgverzekeraars
Ook de zorgverzekeraars zelf zetten voorzichtig stappen in die richting. Sommige verzekeraars hebben eigen AI-specialisten die een goed voorspelmodel op waarde weten te schatten. “Neem Menzis. Zij zijn daar al vrij ver mee en zien in dat een AI-model veel efficiënter is dan de trial and error-methode die vaak wordt toegepast bij nieuwe medicijnen. Voordat je weet bij welke groep patiënten het medicijn daadwerkelijk werkt, ben je zakken vol geld verder. En zo hoop ik dat meer verzekeraars gaan inzien dat een AI-model de meerwaarde van een behandeling op een betrouwbare manier kan voorspellen, en dat er dan ook voor die meerwaarde betaald wordt.
Tzo-status helpt enorm
In de gesprekken die Andre met zorgverzekeraars voert, benadrukt hij altijd dat Maastro het enige topspecialistische radiotherapie-instituut in Nederland is. “Dat helpt enorm. Het geeft ons een bepaalde status waardoor we echt serieus genomen worden. Bovendien is onze markt nét klein genoeg voor een verzekeraar om een experiment met een nieuwe vergoedingsstructuur aan te durven. Dus we zijn groot genoeg in radiotherapieland en klein genoeg in zorgland om echt het verschil te kunnen maken.
Spannende ontwikkeling
Dit nieuwe onderdeel van zijn werk bevalt Andre overigens best goed: “Normaal gesproken ontwikkel ik met mijn team nieuwe voorspelmodellen. Wat ik nu doe, is veel strategischer, politieker. Als het lukt, is de impact enorm. Niet alleen voor Maastro, maar in feite voor alle aanbieders van innovatieve zorg. Zo ontstaat een heel nieuw perspectief op de financiering van zorginnovaties. Waarbij je met een beperkt zorgbudget de juiste innovaties bij de juiste mensen brengt. Heel kosteneffectief. Ik vind dat een spannende, positieve ontwikkeling.”