Onderzoek toont meerwaarde aan protonentherapie

Voorspellend profiel

Als je op voorhand kunt voorspellen of een behandeling wel of niet aanslaat, dan kun je iemand een zware behandeling besparen. Precies dit was de drijfveer achter dit onderzoek, want tot voor kort bestond die mogelijkheid nog niet. Tot nu. Lang verhaal kort: ‘Team Dirk’ heeft namelijk een voorspellend profiel gemaakt voor patiënten met longkanker stadium III die chemo- en radiotherapie krijgen: “Met dit profiel kunnen we met 95% zekerheid voorspellen of een patiënt na 12 tot 18 maanden nog in leven zal zijn.”

“We – Rianne Vaes onder anderen – zijn op zoek gegaan naar eiwitten die mogelijk verantwoordelijk zijn voor een slechte prognose. Dat hebben we, al zeg ik het zelf, op een heel originele manier gedaan. We begonnen met een heel groot panel van duizenden eiwitten, proteomics genoemd. We zochten in bloedmonsters naar biologische en vervolgens immunologische functies die mogelijk relevant konden zijn. Uiteindelijk bleven er een 15-tal eiwitten over, die we in stalen van onze biobank (waar we bloed van patiënten bewaren voor later onderzoek zoals dit) hebben getest.”

Natuurlijk zijn de vervolgstappen al in gang gezet: patiënten informeren over deze optie én financiering zoeken om hiervoor – hopelijk in 2025 – een klinische studie samen met meerdere Europese centra op te zetten.

Hematologische toxiciteit

Het tweede, multicentrische onderzoek dat Dirk graag onder de aandacht wil brengen, maakt duidelijk dat bestraling met protonen leidt tot veel minder bloedarmoede en dus bloedtransfusies. Onder andere daardoor blijft de conditie van de patiënt veel beter, waardoor meer patiënten in aanmerking komen voor aanvullende immuuntherapie. Concreet: fotonen 50%, protonen 75%. Ook de afname van lymfocyten – bloedcellen die een belangrijke rol spelen voor onze afweer – was beduidend lager bij de met protonen behandelde patiënten. Ter vergelijking: fotonen 25%, protonen 5%.

Dirk: “Of hierdoor ook het effect van immuuntherapie verbetert, wordt momenteel onderzocht. Als de positieve effecten van de combinatie protonen- en immuuntherapie inderdaad doorwerken in de 5-jaars overlevingscijfers – en die verwachting lijkt heel reëel – dan gaan we ongetwijfeld richting een nieuw landelijk indicatieprotocol voor deze patiëntengroep.”

Vervolgstappen

Dat geldt voor beide projecten. En voor de vele andere veelbelovende projecten die lopen en gaan lopen. Dirk: “Die ontwikkelingen bewaar ik voor het volgende jaarverslag.”

Meer over ons onderzoek vanuit Clinical Research

Wil je meer lezen over het onderzoek van Rianne Vaes, klik dan hier.

Wil het wetenschappelijk onderzoek over hematologische toxiciteit bij protonen lezen, klik dan hier

Dirk de Ruysscher

“Met dit profiel kunnen we patiënten identificeren die nu nog nodeloze chemoradiatie krijgen! Dat noem ik impactvol onderzoek”