Hoogleraar Maria Jacobs over het omzetten van research in impact

26 juni 2024

Iedereen wil natuurlijk dat de uitkomsten van veelbelovend onderzoek uiteindelijk ook de patiënt bereiken. Maar dat is nog te vaak niet de realiteit. Dan blijft het bij een publicatie. De leerstoel van Maria Jacobs gaat over impact maken in de praktijk van de zorg op basis van de ‘implementation science’. Hoe hef je barrières op en zet je facilitators in zodat een innovatie de patiënt wel bereikt? Hoe zorg je voor research-based implementatiestrategieën? Welke methodes verkleinen de gap tussen research en zorgprofessionals? Welke organisatorische condities zijn belangrijk? De gevalideerde implementatie-aanpak van het team van Maria trekt nu nationaal – maar ook internationaal – steeds meer aandacht. Waarmee de impact groeit.

Acht 'abstracts'op de Estro

“Als je het hebt over impact, dan denk ik dat we met ons team in 2023 behoorlijk wat bereikt hebben. We zijn inmiddels met meer dan 10 mensen, waarvan de meesten maar één of twee dagen in de week beschikbaar zijn voor onderzoek. En toch hebben we in 2023 maar liefst acht abstracts ingediend van studies bij de gerenommeerde Europese Society for Radiotherapy and Oncology (ESTRO). Die zijn allemaal geaccepteerd. Dat is veel, voor een onderzoeksgroep die zo kort bestaat. Dus daar ben ik heel trots op.”

Steeds meer aandacht

“Zo’n presentatie op de ESTRO brengt je onderzoek onder de aandacht van een groot publiek. Zo ben ik nu naar aanleiding van een ESTRO-presentatie in het voorgaande jaar uitgenodigd om in Zweden voor de beroepsvereniging van radiotherapie en oncologie lectures te geven over onze manier van innovatie-implementatie. En zo merken we dat er steeds meer aandacht komt voor de implementation science in de radiotherapie. Als daardoor nationaal en internationaal meer innovaties bij de patiënt komen, is dat natuurlijk fantastisch. Want dát is de kern van deze leerstoel.”

AI-modellen in de zorg

“Een van de onderwerpen waar we druk mee bezig zijn, is AI in de zorg. Hoe maak je een wetenschappelijk onderbouwd implementatieplan voor het gebruik van AI in de patiëntenzorg? Er worden heel veel AI-modellen ontwikkeld maar het gebruik in de praktijk is nog te beperkt. Terwijl AI de kwaliteit en de efficiency van de zorg kan verhogen. We hebben landelijk een workshop gegeven over hoe je zo’n implementatie aan moet pakken. Die is heel positief ontvangen. Teamgenoot Rachelle Swart geeft naar aanleiding van die workshop nu in het land lezingen over hoe je een goed implementatieplan voor AI moet maken. En dat gaat ze ook op de ESTRO presenteren.”

“Ook onze PhD-student Luca Heising is bezig met dit onderwerp. Hoe vergroten we het vertrouwen in AI? En helpen methoden als Design Thinking waarbij eindgebruikers een belangrijke rol krijgen in de ontwikkeling van AI-modellen? We gaan nog veel meer onderzoek doen naar de inzet van AI-modellen, want we hebben in 2023 samen met Universiteit van Tilburg en het Elizabeth Tweesteden ziekenhuis een grant gekregen om de AI-journey te ontwerpen, van ontwikkeling tot implementatie.”

Reis en verblijf goed geregeld

“Een onderzoek waar we zelf binnen Maastro nu al de vruchten van plukken – op basis van een grant van ZonMW – is om de ‘patient journey’ van protonenpatiënten te verbeteren. Dit doen we samen met de patiëntverenigingen, RadboudUMC, de Radiotherapiegroep en het IKNL. De verbeterpunten hebben we in 2023 meteen doorgevoerd. Uit een recent tevredenheidsonderzoek blijkt dat patiënten van buiten Limburg heel tevreden zijn over bijvoorbeeld onze patiëntenbegeleider die hen volledig ontzorgt. We regelen vervoer of een hotel, en ook alle andere niet-medische vragen worden sneller afgehandeld. We hebben targets gezet op doorlooptijden. En als de patiënt nog een andere behandeling heeft, zoals chemotherapie, dan worden beide behandelingen beter op elkaar afgestemd. Dankzij die goede begeleiding kunnen meer patiënten kiezen voor een protonenbehandeling met minder bijwerkingen.”

“En zo komen al onze onderzoeken uiteindelijk uit bij de patiënt, die er baat bij heeft. Een goed jaar dus. Ik ben heel tevreden.”

Maria Jacobs - hoogleraar en bestuursvoorzitter

Maria Jacobs, (Innovation Research)

Maria Jacobs

“We geven steeds meer lezingen en workshops in binnen- en buitenland over innovatie-implementatie”