Met dank aan de physician assistant

22 november 2021
Bron: Maastro
De physician assistant kwam twintig jaar geleden nog niet voor in Nederland. Intussen is dit beroep niet meer weg te denken uit het zorgbeeld. De oorsprong van deze nieuwe zorgwerker kwam voort uit de toenemende zorgvraag. De oplossing was veel zorgtaken te herschikken en artsen te ontlasten. De physician assistant (PA) was geboren.

Maastro: de zorg samen delen

Zo ook in de radiotherapie bij Maastro. Debbie Herfs is een van de acht physician assistants. Debbie behandelt patiënten met prostaatkanker en patiënten met pijnklachten. Iedere PA is werkzaam binnen een of twee aandachtsgebieden.

Bredere zorg

Vijftien jaar geleden kwam Debbie Herfs stage lopen vanuit haar hbo-opleiding Medisch Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken (MBRT). Ze is niet meer weggegaan bij Maastro. Debbie Herfs: ‘Bij Maastro voelde het meteen als thuiskomen.’ Met radiotherapie is Herfs opgegroeid. Eerst deed ze ervaring op als radiotherapeutisch laborant. De kans erna als PA te worden opgeleid binnen Maastro, greep ze met beide handen aan. Het betekende een werken-en-lerentraject, waarbij ze tijdens haar werk een tweeënhalf jaar durende master volgde tot physician assistant. ‘We overzien het hele behandelplan, omdat de zorg verder gaat dan alleen de technische handelingen.’ En door de rol van de physician assistant – durf ik te zeggen – wordt de zorg doelmatiger ingericht omdat de artsen worden ontlast. ‘Ik vind het een hele eer dat artsen deze taken uit handen geven, want ze dragen een stukje zorg over zodat zij zich kunnen richten op andere zorgtaken.’ De samenwerking met de dokters ervaart ze als heel positief, wat omgekeerd zeker ook geldt voor de artsen, weet ze.

Nauwkeurig

De PA tekent op de computer het tumorgebied en gezonde weefsels in. Dat vormt de basis van het bestralingsplan. Het doel is om de tumor de hoogste dosis straling te geven en de gezonde weefsels zo laag mogelijk. Die moeten immers worden beschermd. De artsen controleren vervolgens dit bestralingsplan. ’De gehele voorbereiding is echt teamwork tussen laboranten, PA’s en de artsen.’

Persoonlijk

‘Het uitdagende aan mijn job is dat ik de patiënt zie van het intakegesprek tot en met de follow-up, zeg maar de controles na de bestralingsbehandeling. Dat verschilt per doelgebied. Bij borstkanker volgt er een eenmalige controle. Prostaatkankerpatiënten volg ik tot vijf jaar na de bestraling, waardoor ik een hechte band met de patiënt opbouw. En dat geeft aan beide zijden van de spreektafel voldoening.’ Tijdens corona miste ze het persoonlijke contact. ‘Je behandelt tenslotte de hele mens.’ Om het nog duidelijker te stellen: ‘Wij kijken niet enkel naar de tumor.’ De lijnen vanuit de laboranten naar de PA zijn laagdrempelig. ‘Laboranten zien de patiënten dagelijks. Zijn er vragen of klachten, dan kunnen wij de patiënt diezelfde dag nog even te woord staan. Zo maakt een patiënt zich nog wel eens ongerust over dingen die hij voelt en legt hij vaak de link naar de bestraling. Wij kunnen dikwijls geruststellen of in elk geval advies geven.’