Mokerslag op prostaatkanker

27 december 2021
Bron: Maastro
Prostaatkanker bestralen in vijf sessies van een kwartier. Het klinkt als toekomstmuziek. Maar bij bestralingskliniek Maastro in Maastricht is het nu ruim een jaar realiteit. Tot grote tevredenheid van de patiënten en artsen.

“Vergelijk het maar met een mokerslag. Om een spijker met een kleine hamer in de muur te slaan moet je veel vaker slaan dan met een zware hamer.” Zo omschrijft radiotherapeut-oncoloog Evert van Limbergen de stereotactische bestralingsbehandeling die Maastro nu ook op prostaatkankerpatiënten toepast.

Patiënten die in aanmerking komen voor deze techniek beschikken hiermee over een mooi alternatief voor een operatie of lange bestralingsreeks. Het is minder belastend en geeft al na vijf bestralingen een vergelijkbare genezingskans. Door deze precisie techniek hoeft men nog maar vijf keer naar de kliniek te komen, in plaats van de eerdere, gemiddeld dertig keer. Bovendien neemt de behandeling zelf slechts vijftien minuten in beslag. Radiotherapeut-oncoloog Ben Vanneste: ”Een prachtig voorbeeld van patiëntgedreven zorg.”

Beveiliging

Bij deze innovatieve, uitwendige bestralingstechniek draaien meerdere smalle bestralingsbundels om de patiënt heen, waardoor de tumor vanaf verschillende kanten heel nauwkeurig met een hoge dosis wordt bestraald en het te bestralen gebied zo klein mogelijk wordt gehouden. Bestraling met een dergelijke hoge dosis vergt meer precisie om omliggende organen zo veel mogelijk te sparen. Deze nauwkeurigheid kan mede door de hoge beeldkwaliteit van het bestralingsapparaat, de Varian TrueBeam®, worden gerealiseerd.

Via in de prostaat aangebrachte markers bakenen we het te bestralen tumorgebied nauwkeurig af. Het bestralingstoestel kan door deze markers ook de beweging van de prostaat volgen en stopt de behandeling tijdelijk als de markers zich buiten het stralingsgebied bewegen. “Deze extra ingebouwde beveiliging vergroot de nauwkeurigheid van de bestraling en verkleint het risico op bijwerkingen”, vult Celine Van Beveren, klinisch fysicus bij Maastro, aan. Een innovatie die Maastro binnenkort ook in de kliniek zal toepassen.

Impact

Evert Van Limbergen: “Laatst hadden we een patiënt die zich niet meer wilde laten behandelen. Meneer was de 80 gepasseerd en achtentwintig bestralingen zag hij niet zitten. Tot we hem vertelden dat het ook in vijf sessies kon. Dat trok hem over de streep. Zijn familie pinkte een traan weg van blijdschap. Toen besefte ik hoe groot de impact van het verminderen van het aantal bestralingen is.”

Afgelopen jaar zijn ongeveer 30 prostaatkankerpatiënten met deze techniek behandeld bij Maastro. Niels Wijdogen, managing director van Varian, leverancier van de bestralingsapparatuur: “Doordat men maar vijf keer wordt behandeld, zijn de zorgkosten ook lager. Bijkomend voordeel is dat het bestralingstoestel veel efficiënter wordt ingezet waardoor Maastro meer patiënten kan behandelen. Nu tijdens COVID-19 pandemie, maar ook daarna”. Maastro blijft de techniek steeds meer verfijnen met als doel het bestralingstoestel drie keer zo snel te laten stralen en het aantal behandelingen nog verder terug te brengen. Vanneste: “Op langere termijn mikken we op twee. Dit betekent een nog grotere sprong voorwaarts in het gevecht tegen kanker.“