Innovaties onderweg naar de patiënt
Maria Jacobs is bijzonder hoogleraar aan de Tilburg School of Economics and Managament (TISEM) van Tilburg University en bestuurder van Maastro. Haar leerstoel gaat over implementatie van innovaties. Dit onderzoek doet ze in het belang van Maastro. ‘Dat is mijn drijfveer. Zien dat er stappen worden gemaakt op het gebied van innovatie implementatie. Dat de patiënt er sneller baat bij heeft, of dat de organisatie wordt verbeterd, daar doe ik het voor’, aldus Maria.
Terugblik 2021 met hoogleraar Maria Jacobs
Leerstoel opstap voor implementatie strategie
Uit onderzoek is gebleken dat zo’n 45% van de innovaties in Nederlandse radiotherapiecentra met meer dan een half jaar wordt vertraagd of zelfs helemaal niet van de grond komt. ‘Als we dat percentage kunnen verlagen, komen innovaties sneller bij de patiënt of worden organisatie-innovaties efficiënter ingevoerd’. Innovaties zijn eigenlijk alleen interessant als ze een positieve toegevoegde waarde opleveren voor de organisatie, de patiënt, of medewerkers. ‘Dit maakt mijn leerstoel relevant; Wat moeten we nu doen om die implementatie sneller, effectiever en efficiënter te doen’. Deze kennis die we met ons onderzoek opdoen gaan we gebruiken voor een innovatie-implementatiestrategie voor de radiotherapie. Hier gaan we de komende jaren aan werken’, aldus Maria. Haar onderzoek is immers net uit de startblokken. ‘Deze implementatiestrategie is ook nodig om waar te maken wat we in de subsidie voor de Topspecialistische functie van Maastro aan de financiers hebben beloofd’.
"Iedereen is met zijn gedeelte van het benodigde onderzoek bezig en levert een stukje van de puzzel. De uitdaging is om alle stukjes van de puzzel te leggen. Daarom erg waardevol dat we vanuit de inhoud worden ondersteund door onder andere Liesbeth Boersma of Carol Ou, vanuit Tilburg" – Maria Jacobs
Predictiemodel
Het predictiemodel voor het voorspellen van het succes van innovatieprojecten is extern gevalideerd op andere datasets van diverse radiotherapie instituten . ‘Met dit model kun je heel snel voorspellen wat de slagingskans van een innovatie implementatie is en welke factoren deze verminderen.’ Momenteel verricht Rachelle Swart verricht dit onderzoek, waarbij we proberen met meer data en onderzoek dit model steeds te verbeteren.’ Vervolgens onderzoekt ze hoe dit toegepast kan worden bij opschaling van e-health innovaties.
Radicale innovaties
Salina Thijssen’s onderzoek baseert zich op de vraag hoe we de adoptie van een radicale innovatie kunnen vergroten. Nadat ze een systematische review heeft gepubliceerd, rondt ze nu haar tweede artikel af over de probleemoplossing dat nog niet alle patiënten die zich kwalificeren voor protonen dit krijgen aangeboden. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de principes van ‘design thinking research’. Salina houdt dit voorjaar hierover een korte presentatie op de ESTRO.
Digitale innovatie
Martien van Bussel onderzoekt de mogelijkheden en impact van digitale innovatie. Met digitale innovatie kunnen zowel patiënten als medewerkers worden empowered, alleen dat gaat niet vanzelf. Een voorbeeld is het patiëntenportaal. ‘Dat hebben we verplicht ingevoerd maar wordt nog niet gebruikt zoals bedoeld’. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat patiënten met behulp van dit patiëntenportaal meer regie over hun behandelproces krijgen en dat ze beter zijn geïnformeerd en voorbereid als ze hun gesprek met de dokter hebben? Daarnaast onderzoekt Martien welke impact automatisering op medewerkers heeft en op de kwaliteit van hun werk, met name in de kliniek waar de digitalisering een snelle vlucht maakt.
Versnellen innovatie onderzoek
Promovendus Luca Heising, parttime werkzaam voor Maastro bij Physics Research en Innovatie-implementatie en part-time bij de Universiteit Tilburg, doet onderzoek naar hoe we Artificial Intelligence-toepassingen (AI) vanuit de Fysica sneller in de kliniek krijgen. Eerder deed zij kwantitatief onderzoek naar de impact van de opstart van protonen op de zorg die we al deden. Haar conclusie was dat er zeker effecten zijn waar we in de toekomst op kunnen anticiperen, maar ook dat de patiënt, ondanks onze eigen worstelingen, geen last heeft ondervonden van onze introductie .
Promovendus Tanja Schiffelers bij Zuyderland
Deze promovendus bij Zuyderland is gestart met de opschaling van implementatie van e-health voorzieningen binnen de zorg. Wegens COVID kwam dit uiteraard in een stroomversnelling.
Onderzoek leiderschap
Op organisatorisch gebied zijn twee onderzoeken gestart. Het leiderschapsonderzoek, samen met mensen van de Universiteit Tilburg, kijkt hoe leiderschap effectiever kan worden binnen Maastro. ‘Hoe kunnen we meer inspirerend, motiverend en coachend leiderschap binnen Maastro brengen? De nulmeting is vorig jaar verricht . Vanuit het KPMG-rapport vinden allerlei acties plaats. We verwachten de eerste nameting te doen in 2023.’ Daarnaast is het verbeterprogramma van de IT-functie bij Maastro gestart en ook dit wordt wetenschappelijk opgevolgd. Dit traject onderzoekt de knelpunten in de IT-functie en hoe deze effectiever en efficiënter kan worden opgezet. ‘We werken aan de verbeteracties die uit het KPMG onderzoek zijn gekomen, samen met Andre Dekker, Carol Ou van de universiteit Tilburg en Hylke Kingma en Geert Kriek van KPMG .’
Onderwijs
Tevens is Maria is betrokken bij onderwijsactiviteiten. Het begeleiden van studenten van strategisch management en supply chain management is interessant om ook voor Maastro belangrijke topics te onderzoeken. Veel van deze studenten doen een scoping review, als onderdeel van hun thesis, waardoor meteen de actuele kennis beschikbaar komt.
Kennisdeling
De landingspagina binnen de NVRO-website, ontwikkeld door Taskforce Innovatie Implementatie, gaat binnenkort life en is alleen toegankelijk voor de radiotherapie-instituten. Met als doel kennisdeling over innovatie- implementaties. Wat ging goed, en wat ging niet goed. ‘We hoeven het wiel niet steeds opnieuw uit te vinden’, licht Maria toe. Hanneke Martinussen, radiotherapeut-oncoloog was in de lead. Ook is zij bezig met een artikel over de factoren die innovatie-implementatie belemmeren of bevorderen. Zij interviewde hiervoor mensen van de medische staven van vrijwel alle radiotherapiecentra. De uitkomsten presenteert ze dit jaar op de ESTRO.
Maria sloot het jaar af met de publicatie van een position paper* over radicale innovaties in het wetenschappelijk tijdschrift Radiotherapy and Oncology. Dit artikel beschreef de ‘lessons learned’ bij de implementatie van de MR-Linac en protonentherapie in het Radboud universitair medisch centrum en Maastro. Het is niet gebruikelijk dat een artikel zoals deze in dit tijdschrift wordt opgenomen, aangezien het Journal hoofdzakelijk medische artikelen publiceert. ‘Daar was ik erg blij mee, ook gezien de gedeelde effort van Maastro en het Radboudumc.’
*Implementation of MR-linac and proton therapy in two radiotherapy departments in The Netherlands: Recommendations based on lessons learned