“Dankzij dit nieuwe script komen meer hoofd-hals-patienten in aanmerking voor een protonenbehandeling."

26 juni 2024

Toen Marta Bogowicz in 2021 bij Maastro in dienst kwam als innovatie fysicus, kreeg ze meteen een vrij technische uitdaging op haar bord. Een deel van de patiënten met een tumor in het hoofd-hals-gebied kwam niet in aanmerking voor protonentherapie omdat de software die wordt gebruikt om een behandelplan op te stellen een tikje flexibiliteit miste. Marta sleutelde anderhalf jaar aan een nieuw softwarescript, waardoor de ‘nét-niet-patiënten’ nu wel in aanmerking komen voor de betere protonenbehandeling met minder bijwerkingen. Een award-waardige prestatie!

Groot compliment

“Ik heb met veel plezier aan dit project gewerkt en was zelf onder de indruk van de resultaten, maar dat ik een Maastro Award won met mijn script was echt een verrassing. Ik vind het een groot compliment dat mijn collega’s mij hebben genomineerd! Een nog groter compliment is dat softwareleverancier RaySearch en de leverancier van het protonen­apparaat Mevion interesse hebben in mijn script.”

Paar procent te weinig voordeel

Het probleem dat Marta heeft opgelost, zit vrij complex in elkaar. De zorg­verzeke­raar betaalt alleen voor een duurdere protonen­behandeling als de voordelen ten opzichte van de normale fotonen­­behandeling groot genoeg zijn. De twee behandelplannen worden vooraf met elkaar vergeleken. “Bij de behandeling in het hoofd-hals-gebied zagen we regelmatig patiënten die in dat planvergelijk nét een paar procent te weinig voordeel hadden om in aanmerking te komen voor protonen­therapie. Heel frustrerend, want het voordeel is er wel degelijk, het is alleen nét niet groot genoeg is om voor een vergoeding in aanmerking te komen. Terwijl de bijwerkingen, zoals een droge mond, problemen met het gebit en slikklachten, echt een impact op je dagelijkse leven hebben. En dat kunnen we voorkomen.”

Meer flexibiliteit

Collega’s van Marta hadden het idee dat het apparaat zelf die paar procent extra kwaliteit wel kon leveren. Maar dan moest het softwareprogramma worden aangepast. En dus kreeg Marta de opdracht om net iets meer flexibiliteit in te bouwen in de aansturing van de straal, zodat er nog minder bestralingsdosis op gezond weefsel terecht zou komen.

Indrukwekkende resultaten

“Ons protonenapparaat van Mevion heeft een unieke module die helpt om de dosis in organen rond de tumor te verlagen. Maar de combinatie van die module en het softwareprogramma RayStation dat de exacte dosis en richting van de straal aanstuurt, was niet optimaal. Met die module ben ik aan de slag gegaan. Na heel lang schrijven, bijschaven, testen en weer aanpassen lag er na anderhalf jaar een nieuw softwarescript dat werkt. We hebben het eerst uitgebreid getest en zijn het script begin 2023 ook bij patiënten gaan toepassen. Intussen hebben we tien hoofd-hals-patiënten kunnen behandelen die voorheen niet in aanmerking zouden komen voor een protonenbehandeling. De resultaten met dit nieuwe script zijn echt indrukwekkend.”

Standaard in raystation

Ook leveranciers RaySearch en Mevion zijn onder de indruk van deze optimalisatie. RaySearch bekijkt intussen samen met Marta en het projectteam hoe het nieuwe script standaard kan worden ingebouwd in RayStation. “Als dat lukt, hebben straks nog veel meer patiënten baat bij dit nieuwe script. En wie weet, lukt het ook wel om zo’n script voor andere tumorindicaties toe te passen. Waarmee de impact van mijn werk nog verder groeit.”

Marta Bogowicz - Maastro Award

Marta Bogowicz, innovatie fysicus

Marta Bogowicz

“Dankzij dit nieuwe script komen meer hoofd-hals-patiënten in aanmerking voor een protonenbehandeling. Met minder kans op vervelende bijwerkingen zoals slikklachten”