Protonentherapie: “Als team zijn we volwassen geworden”

01 juni 2022
Janine Beaujean

Vorig jaar vierde het Protonentherapiecentrum haar derde verjaardag. Nu protonentherapie uit de “kinderschoenen” is gegroeid en de “kinderziektes” zijn verwonnen, staat er een volwassen protonenteam. Niet alleen het team maakte deze professionele groei door. Ook de capaciteit groeide mee en het aantal indicaties voor protonentherapie. Tevens lanceerde Maastro het online magazine, genaamd Veerkracht. Dit bevat enerzijds feiten en cijfers over protonentherapie, anderzijds is het gevuld met persoonlijke, bijzondere patiëntverhalen, van mensen die protonentherapie hebben ondergaan bij Maastro. Wat heeft protonentherapie hen gebracht? De terugblik is meteen een mooie doorkijk naar de toekomst.

Protonenteam

Evelien, Geert en Mirko over de verbeteringen afgelopen jaar

Vergroten capaciteit

De rode draad voor Maastro protonentherapie was vorig jaar standaardisering en groei en dat werpt zijn vruchten af voor zowel het team als de patiënt. “Sinds 2021 zijn we stabiel geworden in het behandelproces. Dit weerspiegelt zich in de hele protonen organisatie”, aldus Geert, manager protonen. Meer routine en kennis, dat is de groei naar volwassenheid. 2021 stond in teken van het vergroten van de capaciteit. Dit is op meerdere fronten gelukt. Geert: “We kunnen nu veel meer patiënten aan.” Evelien: “De bestralingstijden zijn drastisch verkort. Daar hebben we een verbeterslag in gemaakt. We zijn kritischer gaan kijken naar het proces; dit hield bijvoorbeeld in om enkel 3D imaging te doen waar nodig, maar ook het verder optimaliseren van het aantal bundels (meestal minder). Doordat we minder cone beams (een speciaal soort CT-scan) inzetten, konden we efficiënter omgaan met de capaciteit. De inplanning van de fracties per patiënt kan nu flexibel gebeuren, door in tijden van drukte bijvoorbeeld 4 fracties te geven en als het rustiger is, 6 fracties om op een later tijdstip capaciteit over te hebben.”

Meer anticiperen

Geert: “En we gingen beter voorspellen.” Evelien beaamt dit. Door het ontwikkelen van een Business Intelligence tool kon het team de capaciteit beter inzichtelijk maken en de inplanning van de patiënten meermaals per week te bespreken. “We kunnen nu meer anticiperen”, zegt Geert. Het grote capaciteitsproject had diverse aspecten maar door een multidisciplinaire aanpak waar zowel patientenplanning, artsen als fysica en laboranten bij betrokken waren, leidde dit tot een goed resultaat. Evelien: “Doordat iedereen zeer betrokken was en de deelprojecten goed waren verdeeld, heeft dit geleid tot een mooi resultaat, waardoor de fractietijden drastisch naar beneden zijn gegaan, gemiddeld meer dan 5 minuten per fractie.”

Kennis beyond state of the art

Voor de Klinische Fysica gold dit eveneens. Ook binnen deze afdeling was er meer sprake van standaardisering en een stabilisering van het proces, wat leidde tot meer efficiency en het verbeteren van de planningsprotocollen. “Protonentherapie hebben we eigenlijk best onder de knie”, laat Mirko weten. Daardoor kon Maastro gaan bijdragen aan kennis aan de protonentherapie-wereld. “Kennis beyond state of the art". We krijgen steeds meer ervaring, dus wij exporteren nu kennis naar buiten, op wereldwijd niveau.” Geert stemt in: “De kennis is op niveau, bij iedereen. Dit weerspiegelt zich op de voorbereiding, voor de adaptatie, en we behandelen meer patiënten op het toestel.” Een voorbeeld is een publicatie over het bestralen van longtumoren, waarbij de beweging van de tumor meer dan 5 mm is. De patiëntengroep van deze grote bewegers (tumoren die bewegen door ademhaling) is dan ook als nieuwe indicatie toegevoegd. “Op het vlak van tumoren die veel bewegen door ademhaling, zoals bij longen, lopen wij internationaal voorop”, aldus Mirko. Een ander voorbeeld waarmee efficiencywinst is behaald, is het inzetten van de automatische adaptieve radiotherapie workflow. Hiermee is een grote tijdswinst gerealiseerd. “We kunnen nu veel sneller dan voorheen schakelen, wat leidt tot minder werklast in de kliniek.” Een tijdwinst voor zowel het interne proces als voor de patiënt. Het gehele voorbereidingsproces van CT-scans maken, tot intekenen en controles en bijkomende - manuele- overdrachtsmomenten tussen laboranten en artsen nam eerst drie dagen in beslag. “Dit hebben we nu weten in te korten, doordat het automatisch gaat.” De controles gebeuren op het einde. “Dit maakt het proces veel duurzamer en betrouwbaarder.”

Verwijzers stroom

Dit traject is ook een harmonieus geheel geworden. Geert: “Voor het eerst belden onze artsen in bij patiëntbesprekingen van verwijzers. Over de kwartalen heen bekeken zien we een gelijkmatige stroom van alle verwijzingen over alle zorglijnen.” De hele patiëntpopulatie heeft er voordeel van, want meer patiënten
hebben protonentherapie gekregen.

Stabiliteit geeft flexibiliteit

Doordat het team in een rustiger vaarwater kwam, was er meer ruimte voor andere zaken. Evelien: “Er kwam meer ruimte vrij voor projectwerkzaamheden. We konden nu onze processen verstevigen, Standard Operating Procedures (SOP) updaten, en weer even kritisch naar de processen kijken.” Als voorbeeld: de laboranten die eerst alleen het doelgebied 'slokdarm' planden, werden nu ook ingewerkt op doelgebied 'longen'. Dit maakt de interne organisatie een stuk flexibeler. Geert blikt tevreden terug. “Vorig jaar zijn we op alle indicatoren enorm vooruitgegaan. Het totaal aantal patiënten is gegroeid (tot 30 patiënten per dag, red.), evenals het aantal verwijzingen en de downtime is verminderd. Mooi om te zien dat iedere parameter die we ons ten doel stelden is verbeterd.” Zowel Evelien als Mirko laten weten: “Erg waardevol dat onze groei naar volwassenheid bijdraagt aan de zorg voor de patiënten die kunnen profiteren van deze ontwikkelingen op het gebied van protonentherapie.”

Lees meer over protonentherapie in het online magazine Veerkracht.