Maart: Darmkankermaand
Waarom is het belangrijk dat er aandacht besteed wordt aan ‘darmkankermaand’?
Darmkanker is een van de meest voorkomende kankersoorten in Nederland. Als we huidkanker buiten beschouwing laten is het de 4e meest voorkomende kankersoort. Veel mensen krijgen dus met deze ziekte te maken en hoewel er de afgelopen jaren veel vooruitgang is geboekt in de behandeling van deze ziekte, overlijden er toch nog veel mensen aan.
In gesprek met…
Jeroen Buijsen – radiotherapeut-oncoloog, bij Maastro. Jeroen Buijsen is bestuurslid van de Dutch Colorectal Cancer Group (DCCG); de groep die wetenschappelijk onderzoek naar darmkanker in Nederland faciliteert en begeleidt.
Welke specifieke vragen leven bij een patiënt, na de diagnose darmkanker?
“Bestraling wordt bijna alleen toegepast van kanker van de endeldarm. De laatste 15 cm van de dikke darm wordt de endeldarm genoemd. In sommige situaties wordt de kans op terugkeer van endeldarmkanker kleiner als voorafgaand aan een operatie bestraald wordt. Dat kan een korte bestralingsserie bestaand uit 5 behandelingen of een serie van 25 bestralingen gecombineerd met chemotherapie. Een vraag die heel vaak aan de orde komt bij mensen die behandeld moeten worden voor endeldarmkanker is of zij een blijvende stoma zullen krijgen of niet. Veel mensen zien daar enorm tegenop. De laatste jaren is er veel onderzoek gedaan in Maastricht, en Maastro heeft daar ook veel aan bijgedragen, naar de optie van het achterwege laten van een operatie als de tumor helemaal verdwijnt door de radiotherapie. Helaas is dit slechts bij een klein deel van patiënten (ongeveer 1 op 5) het geval.”
Nieuwe behandelmethode inwendige bestraling
“Waar we binnen Maastro hard aan werken is een nieuwe methode voor inwendige bestraling van endeldarmtumoren. We kunnen daarmee heel plaatselijk een extra hoge dosis op de tumor geven van binnenuit. We hopen dat we daarmee nog meer patiënten een operatie en een stoma kunnen besparen. We hopen voor het einde van dit jaar de eerste patiënten te kunnen behandelen. Daarnaast kan deze methode misschien gebruikt gaan worden voor patiënten die vanwege hun leeftijd in combinatie met andere ziekten te zwak zijn om geopereerd te worden.”
Hoe groot is de kans op genezing van darmkanker na bestraling?
“Dat is erg lastig om daar een antwoord op te geven. Dat hangt heel erg af van het stadium waarin de tumor wordt vastgesteld en normaal gesproken is bestraling niet de enige behandeling maar bestaat de behandeling uit bestraling gevolgd door operatie. Daarnaast heeft bestraling met name effect op het verminderen van de terugkeer van de ziekte ter plaatse (dus in het bekken) en niet zozeer op de totale overleving zoals we dat noemen.”
Is er een relatie met erfelijkheid?
“Slechts bij een klein deel van de gevallen van darmkanker is er echt sprake van een van erfelijke darmkanker. Het is wel belangrijk om die families op te sporen, omdat je dan vroegtijdig kunt starten met screening. Daarnaast zijn er families waarin darmkanker vaker voorkomt dan gemiddeld, zonder dat daarin een genafwijking voorkomt die we kunnen herkennen. Er wordt dan gesproken over familiaire darmkanker. In de meeste gevallen is er echter sprake van “pech”.”
Welke studies zijn er momenteel waaraan Maastro meedoet?
“Er zijn twee internationale en één nationale studie rondom endeldarmkanker waaraan Maastro meedoet:
- TESAR: bij patiënten die een kleine endeldarmtumor hebben kan een operatie via de anus plaatsvinden (dat heet een TEM operatie). Als er dan sprake is van risicofactoren moet eigenlijk alsnog een verwijdering van de gehele endeldarm met omliggende lymfeklieren plaatsvinden, omdat de kans op terugkeer van de ziekte anders te groot is. In dit onderzoek wordt gekeken of deze grote operatie vervangen kan worden door een combinatie van chemotherapie en bestraling.
- STARTREC: dit is een onderzoek waarin gekeken wordt of een combinatie van chemotherapie en radiotherapie bij een vroeg stadium endeldarmkanker vaker leidt tot behoud van de endeldarm. Dit onderzoek is momenteel even gepauzeerd vanwege de overgang naar een nieuwe fase.
- PLCRC: het prospectief landelijk CRC cohort. Een nationaal onderzoek waarin met name heel veel gegevens worden verzameld over de ziekte en behandeling van patiënten met dikke darmkanker en endeldarmkanker om daarmee zo snel mogelijk vooruitgang te boeken in de behandelresultaten.”